کشف آثار معماری عشایری در تپه بهشت آباد

کاوش در تپه باستانی بهشت آباد به کشف آثارمعماری عشایری از دوره های مختلف تاریخی و اسلامی شامل راهروی مرکزی واتاقهای پیرامونی انجامید. به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ لاله روح انگیزسرپرست هیأت کاوش نجات بخشی تپه باستانی بهشت آباد با اعلام این خبر افزود: تحلیل فضای معماری این تپه ما را به این اصل رهنمون کرد که باید این مجموعه را یک بنای اربابی با تعداد زیادی فضاهای مختلف برای انجام  امور روزمره فرض کرد. او افزود : بر اساس کاوش های انجام شده مشخص شد این مجموعه دارای یک راهرو مرکزی و تعدادی فضا، احتمالاً با کاربرد اتاق ، مطبخ و …بوده است. به گفته این باستان شناس، راهرو مرکزی از شرق به غرب امتداد داشته و تمامیفضا ها را به هم مرتبط می ساخته که قسمت خروجی فضاهای بدست آمده به سمتهمین راهروی مرکزی است. روح انگیز خاطر نشان کرد:  برخی از این فضا ها مستقل بوده و بعضی نیز از داخل به هم مرتبط می شده اند. این باستان شناس اظهار داشت: وجود سازه های حرارتی نظیر تنور پخت نان، اجاق و هاون های سنگی در بعضی از این فضا های معماری می تواند دلیلی بر کاربردآنها برای مطبخ یا نظیر آن باشد که به صورت روزمره مورد استفاده قرار می گرفته است. سرپرست هیأت کاوش نجات بخشی تپه باستانی بهشت آباد یادآور شد: درتعداد دیگری از این فضاها فقط یک سازه حرارتی تنور مانند وجود داشت که احتمال می رود بخاطر داشتن وسیله گرمایشی این فضاها در فصول سرد نظیر پاییزو زمستان به عنوان اتاق نشیمن کاربردداشته است. این باستان شناس با اشاره به اینکه اتاق های دیگر نیز کاربردی مانند نشیمن ویا انبار را داشته تصریح کرد: هیچ آثاری ازتیر چوبی و یا هر چیز دیگریکه نشان دهنده وجود پوششی برای سقف باشد بدست نیامد. وی گفت:  مقدار قابل توجهی قطعات کوچک و بزرگ سفال از این منطقه بدستآمدکه مربوط به ظروفی مانند خمره های ذخیره آذوقه ، سبو ، کاسه ، پیاله،کوزه های دارای گردن کوتاه و بلند است. روح انگیز سفال های بدست آمده را در طیف های رنگی نخودی، قرمز، خاکستری ولعاب دار طبقه بندی کرد و گفت: تعدادی ازسفالهابه خاطردودزدگی زیاد درگرو ه سفالهای آشپزخانه ای طبقه بندی شدند. سرپرست هیأت کاوش نجات بخشی تپه باستانی بهشت آباد افزود: سفال های بدست آمده، از دوران اشکانی و ساسانی تادوران متاُخراسلامی قابل تاریخ گذاری هستند. وی افزود: با توجه به اینکه پس از ساخت و آبگیری این سد روستاهای بهشت آباد، شیخ محمود ، سنگ بیل و شهر کاج  به زیر آب می رود، پژوهشهای مردم شناسی ومردم نگاری نیز توسط فیروزه هیبتیان کارشناس اداره کل میراث فرهنگی چهارمحال و بختیاری در این حوضه انجام شد . گفتنی است، محیط طبیعی شرایط اقلیمی، وضعیت اجتماعی و گروههای انسانی ، راه ها وارتباطات ، زبان ، شیوه های معیشت، دانش های مردم ، فناوری و صنایع بومی،شیوه های عرضه و توزیع تولیدات ،حمل و نقل سنتی و امروزی ، پوشاک ، مسکن ،خوراک ، بازی های محلی و بومی، ورزش ، هنرها ، آیین ها ، مراسم و رسم های سنتی ادبیات شفاهی ،سوغات ، مطالعه و مستند نگاری و با توجه به گویش بختیاری رایج در این مناطق، اصطلاحات و واژه های محلی آوانگاری شد. همچنینتپه بهشت آباد که رودخانه بهشت آباد از سرشاخه های رود کارون از آن می گذرد دارای طبیعتی بکر با چشمه های زیبا و درختان میوه پر بار است.  وجود تنگه در منطقه بهشت آباد که محل عبور و مرور عشایر است این مکان را به مسیر دائمی کوچ عشایر تبدیل کرده است. یادآور می شود، تپه باستانی بهشت آباد در حوضه آبریز سد بهشت آباد در بخش مرکزی شهرستان اردل استان چهار محال و بختیاری قرار دارد که به دلیل ساخت سد بهشت آباد  کاوشهای نجات بخشی باستان شناسی در این تپه با مجوز پژوهشکده باستان شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری انجام شد. گفتنی است، بر اساس بند ج ماده 114 قانون 5ساله چهارم تمامی وزارتخانه ها ،سازمانها و موسسات دولتی موظفند قبل از اجرای پروژه های بزرگ عمرانی و درمرحله امکان سنجی و مکان یابی نسبت به انجام مطالعات فرهنگی –تاریخی (میراث فرهنگی ) در آن خصوص اقدام کنند و در طراحی و مکان یابی پروژه های یاد شده، نتایج مطالعات انجام شده را رعایت کنند.

منبع:http://www.chtn.ir/Default.aspx?tabid=84&articleType=ArticleView&articleId=98596