تپه کلاته مستوفی متعلق به عصر مفرغ در امان از طرح های عمرانی

گمانه زنی محوطه کلاته مستوفی شهر بجنورد متعلق به عصر مفرق جدید و عصر آهن قدیم برای تعیین عرصه و حریم و تولید نقشه توپوگرافی با هدف حفاظت و جهت دهی به طرح های عمرانی منطقه انجام شد. به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ، افشین یزدانی سرپرست هیأت گمانه زنی تعیین عرصه و حریم محوطه کلاته مستوقی شهر بجنورد امروز “شنبه” با اعلام این خبر گفت:تپه کلاته مستوفی با دربر داشتن مواد ارزشمند مربوط به اواخر هزاره دوم و اوایل هزاره اول ق.م می تواند در پاسخ گویی به مساله گسست یا تداوم فرهنگی بین عصر مفرغ و آهن در شمال شرق ایران از اهمیت ویژه ای برخوردار باشداز این رو تعیین عرصه و حریم برای این محوطه تاریخی کاری اساسی و ضروری  به شمار می آید. به گفته او  از سوی دیگر با توجه به اهمیت محوطه، احاطه شدن توسط محدوده طرح های مهمی چون محورهای ارتباطی بجنورد به استان گلستان ، شهرک های صنعتی بجنورد و بیدک انجام عملیات گمانه زنی برای تعیین حریم بررسی حفاظت بهتر و روشن بودن محدوده های عرصه اثر برای تصمیم گیری درست و بهینه برای جهت دهی به طرح های در حال اجرای راهسازی ضروری به نظر می رسد. این باستان شناس هدف از اجرای این طرح راتعیین محدوده عرصه و حریم حفاظتی اثر به وسیله گمانه زنی به همراه تولید نقشه  توپوگرافی با مقیاس 500/1 و در نهایت پیاده سازی خطوط عرصه و حریم به همراه ضوابط حفاظتی مربوطه در چارچوب استاندارد نقشه های حرائم سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور اعلام کرد. او مهمترین پرسش این طرح را سوال در مورد چگونگی و کیفیت گستره عرصه آثار دارای ارزش و اهمیت باستانی و فرهنگی تپه کلاته مستوفی دانست. یزدانی تصریح کرد که پرسش دیگر در رابطه به چگونگی حریم حفاطتی اثر و تبیین آن برای حفاظت بهینه و کارآمد از اثر در برابر فعالیت های عمرانی است که ممکن است در مناطق پیرامونی اثر به اجرا درآید. سرپرست هیأت گمانه زنی تعیین عرصه و حریم محوطه کلاته مستوقی شهر بجنورد خاطر نشان کرد که بجز بازدید گروه ثبت آثار تاریخی-فرهنگی و طبیعی خراسان شمالی همزمان با تدوین پرونده ثبتی اثر در سال 1386 که موفق به شناسایی و معرفی این محوطه  نویافته شده تاکنون هیچگونه اقدام پژوهشی درباره این محوطه انجام نشده است. او گفت: براساس نظر مسئول ثبت این تپه، با توجه به پراکندگی سفالینه های خاکستری-سیاه و نارنجی با فرمهای شاخصه اواخر هزاره دوم و اوایل هزاره اول ق. م همچون کاسه های دهانه باز لبه به داخل برگشته و ظروف خاکستری سه پایه می توان این محوطه را به عصر مفرغ جدید و عصر آهن قدیم تاریخ گذاری کرد. گفتنی است ، تپه کلاته مستوفی به طول 150 متر در راستای شرقی و غربی و حداکثر 60 متر در راستای شمالی – جنوبی که بر بنیاد صخره ای شکل گرفته است در حومه   غربی شهر بجنورد، در 500 متری غرب کلاته مستوفی و در 150 متری شمال جاده اصلی بجنورد-گرگان در نزدیکی ایستگاه پلیس راه بجنورد قرار دارد. تپه در منتهی الیه غربی دشت بجنورد و در ابتدای گردنه بدرانلو قرار دارد. در شمال تپه به فاصله نسبتا کمی تپه ماهورها و سپس کوه ها قد بر افراشته و در غرب آن گردنه بدرانلو قرار دارد. تپه از شرق به غرب شیب ملایمی دارد و به تدریج از ارتفاع آن کاسته شده تا به پای دامنه تپه-ماهورهای دیگر و سپس گردنه بدرانلو می رسد. در عوض شیب دامنه شمالی تند است و به آبگیر نسبتا بزرگی منتهی می شود که در سالهای قبل برای جلوگیری از وقوع سیلاب دهانۀ آن را با یک بند خاکی سد کرده اند. بخشی از آب حاصل از بارندگی از سمت کوه های و تپه ماهورهای شمال تپه به سوی این آبگیر جریان می یابد. راه اصلی بجنورد به گرگان از فاصله حدود 150 متری جنوب تپه می گذرد. در بخشهای مختلف محوطه گودالهای حفاری قاچاق دیده می شود که بررسی برشهای این گودالها در دامنه جنوبی نشانه هایی از لایه های دوره باستان در اختیار می نهد. بر این اساس به نظر می رسد استقرار در این تپه بر روی یک پشته کوتاه صخره ای شکل گرفته است. در مورد وجه تسمیه این اثر باید گفت که به دلیل وجود نداشتن نام محلی و از سوی دیگر همجواری آن با کلاته مستوفی بجنورد  علی وحدتی تهیه کننده  پرونده  ثبتی آن در سال 1386 نام آن را تپه کلاته مستوفی معرفی کرد.

منبع:http://www.chtn.ir/Default.aspx?tabid=84&articleType=ArticleView&articleId=99328